पोखरा: पोखरा महानगरपालिका–६ बैदाममा फेवातालको मध्यभागमा रहेको प्रसिद्ध तालबाराही मन्दिरको पुनः निर्माण थालिएको छ । पोखरा महानगरपालिकाका प्रमुख धनराज आचार्यले आज आयोजित एक कार्यक्रममा मन्दिरको जग पूजा गर्दै पोखराको गहनाको रुपमा चिनिएको फेवाताल र तालबाराही मन्दिरको संरक्षण गर्ने जिम्मेवारी पोखरेली र तीनै तहका सरकारको भएको बताउनुभयो । उहाँले पुरानै स्वरुपमा मन्दिर पुनःनिर्माण गरी मन्दिरका बारेमा भावी पुस्तालेसमेत अध्ययन गर्ने थलो बन्न सक्ने बताउनुभयो । https://fb.watch/nVYf869eby/ विसं २०७२ को भूकम्पका कारण भूइँतलासहित तीन तले मन्दिर तीन इञ्च दक्षिणतर्फ ढल्किएपछि ताल बाराहीमन्दिर गुठी व्यवस्थापन समिति पुनःनिर्माण कार्य जुटेको हो । समितिका अध्यक्ष हिक्मतबहादुर कुँवरले मन्दिर निर्माणको लागि एक करोड ४५ लाख रुपैयाँ लाग्ने जानकारी दिनुभयो । मन्दिर निर्माणका लागि पुरातत्व विभागबाट २५ लाख रुपैयाँ सहयोग प्राप्त हुनुको साथै प्रदेश, स्थानीय, सङ्घ सरकार र भक्तजनको सहयोगमा पुरानै स्वरुपमा कलात्मक ढाँचामा मन्दिर पुनः निर्माण गरिने कुँवरले बताउनुभयो । पोखराको प्रमुख पर्यटकीय धार्मिक गन्तव्यका रूपमा स्थापित तालबाराहीको पुरानो मन्दिर भत्काइएको छ । पुरानो मन्दिर भत्काएसँगै अर्को चाँदीको मूर्तिमा प्राणप्रतिष्ठा गरी नजिकैको हवनकुण्ड रहेको ठाउँमा पूजाआजा गरिँदै आइएको छ । पुरानो मन्दिर भत्काइए पनि बारही देवीको दर्शन गर्न दैनिक ठूलो सङ्ख्यामा दर्शनार्थी त्यहाँ पुग्ने गर्छन । मन्दिर पुनःनिर्माणका लागि तालबाराही मन्दिर गुठी व्यवस्थापन समिति र पुरातत्व विभागबीच समन्वय गरी आवश्यक काम अगाडि बढाइने छ । मूल मन्दिर एक वर्षभित्र नै निर्माण सम्पन्न गर्ने योजनाका साथ समिति अगाडि बढेको जानकारी अध्यक्ष कुँवरले दिनुभयो । अहिले भत्काइएको मन्दिर २०१७ सालमा बनाइएको थियो । पुरानै शैलीमा कालीगढ मगाएर मन्दिर पुनःनिर्माणसँगै यहाँको समग्र व्यवस्थापनका लागि नौ करोड रुपैयाँको गुरुयोजनासमेत तयार गरिएको जानकारी तालबाराही मन्दिर पुनःनिर्माण परियोजनाका प्राविधिक संयोजक प्रा डा भरत पहारीले दिनुभयो । चार रोपनी क्षेत्रफलमा फैलिएको मन्दिर क्षेत्रलाई व्यवस्थित बनाउन मन्दिर पुनः निर्माणसँगै अन्य संरचना निर्माणका लागि नौ करोड रुपैयाँ छुट्याइएको र मन्दिर परिसरका सम्पूर्ण संरचना दुई वर्षभित्र नै सम्पन्न गरिने उहाँले जानकारी दिनुभयो। उहाँका अनुसार मूल मन्दिर एक वर्षभित्र र सभाहल, शौचालय, बगैँचा, होमस्थल, स्टोर कक्ष, पानीको फोहरा, ढुङ्गेधारा, डुङ्गाघाट गुरुयोजनामा छन् । मन्दिरको अस्तित्व सन् १६६७ देखि कायम रहिआएको पाइन्छ । कतै–कतै १४४७ देखि अस्तित्वमा रहेको भन्ने अभिलेखसमेत छ । कास्कीका तत्कालीन राजा कुलमण्डन शाहले मन्दिरमा खरको झुप्रो हालेर पहिलो पटक मन्दिर स्थापना गरेको इतिहास छ । प्राचीनकालमा माटाको ढिस्कामा एउटा शिला थियो, त्यहीँ मन्दिर स्थापना गरी बाराहीका रूपमा पूजाआजा गर्न थालिएको किंवदन्ती छ । किंवदन्तीअनुसार तालको बीचमा टापु बनेको र त्यहीँ मन्दिर स्थापना गरिएको छ । तालबाराही मन्दिरले पर्यटन र धर्म दुवैलाई जोडेको छ । तालमा देखिने माछापुच्छ्रे हिमालको छायाँ र मन्दिर परिसरबाट देखिने हिमाली शृङ्खला, सराङकोट, विश्व शान्ति स्तूपजस्ता दृश्यले पर्यटक लोभिने गरेका छन् । प्राकृतिक मनोरम दृश्यको आनन्द लिन पाइने मात्र नभइ तालबाराहीको दर्शन गरेपछि चिताएको पुग्ने धार्मिक विश्वासले पनि यहाँ सर्वसाधारणको आकर्षण बढेको बताइएको छ । मन्दिर पुनः निर्माणका लागि पुरातत्व विभागले २५ लाख र मन्दिर व्यवस्थापन समितिले एक करोड १५ लाख रुपैयाँ जुटाउने सम्झौतामा उल्लेख छ । मन्दिर पुनः निर्माणका लागि आवश्यक पर्ने रकममध्ये मन्दिरको कोषमा अहिले ६५ लाख रुपैयाँ रहेको र नपुग रकम पोखरा महानगरपालिका तथा अन्य सहयोगदातासँग सङ्कलन गरिने व्यवस्थापन समितिले जनाएको छ । फेवाताल २३ दशमलव ३० मिटर गहिराइ र चार दशमलव ४६ किलोमिटर लम्बाइ तथा दुई किलोमिटर चौडाइको छ । त्यही तालको धेरै पुरानो मन्दिर तालबाराही भगवतीको मन्दिर हो । यसमा पूजाआजाको प्रारम्भ विसं १४६७ बाट भएको हो । मन्दिर व्यवस्थापन समितिको स्थापना भने विसं २०५३ मा आएर मात्रै भएको थियो । हिक्मतबहादुर कुँवरको नेतृत्वमा प्रथम व्यवस्थापन समिति बनेको थियो । तालको किनारबाट पाँच मिनेटभित्रै डुङ्गा चढेर बाराही मन्दिरसम्म पुग्न सकिन्छ । प्राकृतिक मनोरम दृश्यले यहाँ पुग्ने जो कोहीलाई आनन्दित तुल्याउनाका साथै तालबाराहीको दर्शन गरेपछि चिताएको पुग्ने धार्मिक विश्वासले पनि सबैलाई आकर्षित गरेको छ ।
पोखरा: जिल्ला प्रहरी कार्यालय कास्कीले लागूऔषधसहित बसका चालक र सह–चालकसहित चार जनालाई प्रकाउ गरेको छ । पोखराबाट भैरहवा जान लागेको प्रदेश १–०१००१ ख ३४३९ बस चेकजाँच गर्ने क्रममा ड्राईभर बस्ने सिट अगाडी झोलामा लुकाई राखेको अबस्थामा लागूऔषध फेला परेपछि बस चालकसहित तीन सहचालकलाई नियन्त्रणमा लिएको कास्की प्रहरीले जनाएको छ । प्रकाउ पर्नेमा बस चालक गोरखाको शहीद लखन गाउँपालिका ३ घर भई पोखरा १५ रामबहार बस्ने ३५ वर्षीय हिराबहादुर नेपाली, सहचालक स्याङ्जा घर भएका ३८ वर्षीय विशाल कार्की ,४५ वर्षीय टिकाराम पौडेल र म्याग्दी घर भएका ३७ वर्षीय दीपक परियारलाई बससहित नियन्त्रणमा लिएको हो । प्रहरीले बस चेकजाँच गर्ने क्रममा ड्राईभरको सिट अगाडी लुकाई छिपाई राखेको अवस्थामा लागू औषध एमफेटामाईन (आईस) जस्तो देखिने ३७.५० ग्राम लागूऔषध फेला पारेपछि बससहित चारजनालाई नियन्त्रणमा लिएको जनाएको छ । लागूऔषधसहित प्रकाउ परेका चार जनालाई जिल्ला अदालत कास्कीबाट लागूऔषध सम्बन्धी मुद्धामा अनुसन्धान भइरहेको जिल्ला प्रहरी कार्यालय कास्कीले जनाएको छ ।
पोखरा: गण्डकी स्टार सिजन ४ को उपाधि गायन तर्फ कृषिका बि.घिमिरे जितेकि छन् भने नृत्य तर्फको उपाधि करिना गहतराजले जितेकी हुन् । उपाधि सगै दुबैले नगद २० ÷२० हजार र ट्रफि प्राप्त गरे । नन्द इन्टरटेन्मेन्ट हाउसको आयोजनामा शनिवार पोखरामा भएको अन्तिम प्रतिस्प्रधामा दुबै तर्फ ४ ÷४ जना सहभागिलाई पछि पार्दै उपाधि जित्न सफल भएको कार्यक्रम ब्यवस्थापक रोहन गुरुङले जानकारी दिए । उपाधि हात पार्ने कृषिका पोखराको सगरमाथा निकेतन कक्षा ९ अध्ययनरन हुने भने, करिन पोखराको बिन्दाबासिनी मा.बिमा अध्ययनरत रहेकी छन् । यस्तै गायन तर्फ रोहित बि.क दोस्रो, महिमा खड्का तेस्रो दिपक परियार चौथो र कृपा गुरुङ पाचौ भए भने दोस्रोले नगद १० हजार र ट्रफि तेस्रोले नगद ५ हजार र ट्रफि जित्न सफल भए । नृत्य तर्फ समिर बिश्वकर्मा दोस्रो,रितु क्षेत्री तेस्रो,सिमा सुनार चौथो र पूजा बस्तोला पाचौँ भने दोस्रोले नगद १० हजार र ट्रफि तेस्रोले नगद ५ हजार र ट्रफि जित्न सफल भए । प्रतियोगिताको वेष्ट प्रफमर दिपक परियार भए भने भिवर च्वाइसमा कृपा गुरुङले स्थान बनाइन् । गायन तर्फको निर्णयकमा बिनोद बानिया,आरजु बिष्ट सल्यानी,र सबिना सुनाम रहेका थिए । त्यस्तै नृत्य तर्फको निर्णायकमा महेश गोदार,मिलन नेपाली,रोशनी छिनाल थिए । कार्यक्रममा बोल्दै गण्डकी प्रदेश सभा सदश्य श्यामराजा महतले बालबालिकाको प्रतिभा देखेर आफु प्रफुलित भएको बताए । यस्ता कार्यक्रमले बालबालिकाको लुकेर रहेको प्रतिभाको प्रस्फुटन गर्न सहयोग पुग्ने उनको भनाई थियो। कार्यक्रममा होटल शाराका प्रबन्धक सि.पि सुवेदीले कार्यक्रमले लोप हुन लागेको संस्कृतीलाई जोगाउन सफल बताए । कार्यक्रम निर्देशक देबेन्द्र शाहीले बालबालिकाको प्रतिभा उजागर गर्ने यस्ता कार्यक्रमलाई निरन्तरता दिदै जाने बताए । नन्द इन्टरटेन्मेन्ट हाउसले यस अगाडि डान्स गण्डकी डान्स,पोखरा चाईल्ड स्टार ,सोसल अवार्ड जस्ता कार्यक्रमहरु गदै आइरहेको छ ।
पोखरा: बडादशैंको पहिलो दिन भएकाले गण्डकी प्रदेशकै ठुलो शक्तिपीठ मानिएको विन्ध्यवासिनी मन्दिरमा भक्तजनहरुको बिहानैदेखि घुइँचो लागेको छ । विन्ध्यवासिनी धार्मिक क्षेत्र विकास समितिले आजदेखि शोभायात्रासहित नवदुर्गा महोत्सव समेत सञ्चालन गरेको छ । आजदेखि सुरु भएको नवदुर्गा महोत्सव नवमीसम्म सञ्चालन हुने समितिले जनाएको छ । तस्वीरमा हेरौ:
पोखरा: चर्काे धरौटी (१० लाख रुपैयाँ) र चर्काे भाडा शुल्क माग गर्दै पोखरा १० लखनचोकस्थित बिबि मार्केट (हाम्रो बजार) मा गुडलक कम्पनी प्रालिले रातारात तालाबन्दी गरेको छ । कृषि समाग्री कम्पनी लिमिटेडको स्वामित्वमा रहेको उक्त जग्गाको ठेक्का पाएको कम्पनी गुडलक कम्पनी प्रालिले मागेजति धरौटी र भाडा रकम तिर्न व्यवसायी राजी नभएपछि रातारात ७९ वटा सटरमा तालाबन्दी गरेको हो । ठेकेदार कम्पनीले तालामात्रै नभएर बन्द सटरमा वेल्डिङ नै गरेको छ । तर गुडलकको उक्त निर्णयप्रति विगत धेरै वर्षदेखि व्यवसाय गर्दै आएका व्यवसायीहरु असन्तुष्ट छन् । ठेक्का पाएको कम्पनीको उक्त हर्कतप्रति आफुहरु सन्तुष्ट नरहेको व्यवसायी तथा बिबी मार्केट व्यवसायी समितिका सदस्य नारायण चापागाईले बताए । उनले व्यवसायीहरु समयसापेक्ष भाडा र धरौटी रकम बुझाउने पक्षमा रहेको सुनाए । ‘हामी भाडा र धरौटी नतिर्ने पक्षमा हामी छैनौं । हामी फ्रिमा बस्छौ पनि भनेका छैनौ, उनले भने, ‘हामीले उहाँहरुलाई फाइदा हुनेगरी नै व्यवहारिक र समय सापेक्ष भाडादर तिर्न तयार छौं । तर उहाँहरुले मागेको धरौटी र भाडा अस्वाभाविक बढी छ ।’ केसीले सटरको आकार र भाडादरअनुसार धरौटी राख्न तयार रहेको बताए । तर गुडलकले धरौटी रकम फिर्ता नहुने भएकाले सम्झौता नगरेको उनले बताए । ‘धरौटी मात्रै १० लाख रे त्यो पनि फिर्ता नहुने । त्यस्तो पनि हुन्छ । धरौटी फिर्ता नहुने भन्ने हुदैन । हामीले उहाँहरुलाई फिर्ता हुनेगरी सटरको आकार हेरेर भाडा तिर्न र धरौटी राख्न तयार छौ,’ उनले भने । यस्तो छ, व्यवसायीहरु तिर्न तयार दर स्थानीय व्यवसायीहरुका अनुसार ८० वटा सटरमध्ये ‘क’ वर्षका २३ वटा सटर छन्, ‘ख’ वर्गका ५ वटा र ‘ग’ वर्गका ५१ वटा सटर छन् । जसमध्ये पहिलो वर्गको सटरको भाडा प्रति महिना ३२ हजार, दोस्रो वर्गको २२ हजार र ‘ग’ वर्गको सटरको भाडा ६ हजार ५ सय तिर्न तयार छन् । व्यवसायीले ‘क’ वर्ग (२३ वटा सटर) को प्रति महिना ७ लाख ३६ हजार रुपैयाँ तयार छन् । यस्तै ‘ख’ वर्ग (५ वटा सटर) १ लाख १० हजार र ‘ग’ वर्ग (५२ वटा सटर) ३ लाख ३१ हजार ५ सय रुपैयाँ भाडा तिर्न राजी छन् । यस्तै फिर्ता हुनेगरी ‘क’ वर्गको सटरधनिले ३ लाख ५० हजार ‘ख’ वर्गको सटरधनिले ३ लाख र ‘ग’ वर्गको सटरधनिले ६० हजारको दरले धरौटी बुझाउन राजी छन् तर गुडलकले पर्वको मौका पारेर प्रति सटर १० लाख धरौटी र प्रति महिना प्रति सटर ५० हजार निर्धारण गरेको उनीहरुको तर्क छ । जुन व्यवसायीका अनुसार समयसापेक्ष निकै चर्काे हो । ‘तिरिरहेको भाडाको २० प्रतिशत वृद्धि गरेर पनि भाडा तिर्न तयार छौ । हामी समय सापेक्ष डिपोजिट पनि दिन तयार छौं तर फिर्ता हुने सर्तमा । धरौटी भनेको कदमकदाचित समयमै भाडा तिर्न नसक्दा त्यहीबाट भाडा कतौटी गर्ने भन्ने हो नि, ‘व्यवसायी नारायण चापागाईले सुनगाभा न्यूजसँग भने, ‘हामीलाई दशैंको मुखमा ताला लगाउन भएन व्यवसाय गर्न पाउनुपर्याे हामी समयसापेक्ष भाडा तिर्न तयार छौ ।’ उनले पटक पटक वार्ता बस्दासमेत निष्कर्ष ननिस्केको बताउदै जिल्ला प्रशासन कार्यालय, पोखरा महानगरपालिका र कृषि समाग्री कम्पनी लिमिटेडलाई निवेदन दिएको बताए । ‘वार्ता बसिसकेको अवस्था छ । निष्कर्षबिहीन भएपछि सिडिओ, महानगरलाई घटनासम्बन्धि निवेदन दिएका छौ,’ उनले भने । कृषि समाग्री कम्पनी लिमिटेडको स्वामित्वमा रहेको उक्त जग्गाको ठेक्का पाएको गुडलक कम्पनी प्रालिले सम्झौता (६ वर्ष) को पहिलो २ वर्षका लागि प्रतिमहिना ८ लाख ३१ हजार ६ सय ५६ रुपैयाँमा तिर्नुपर्ने उल्लेख छ ।
पाेखरा: गत बुधबार तिथी परेपछि पितृको श्राद्ध गर्न गाइघाटस्थित सेती किनारमा पुगेका कृष्ण सिग्देलको अवस्था अज्ञात छ । स्याङ्जा हरिनास गाउँपालिका ३ का २३ वर्षीय सिग्देलको अवस्था उक्त दिन दिउँसो साढे २ बजेदेखि बेपत्ता रहेको जिल्ला प्रहरी कार्यालय कास्कीले जनाएको छ । श्राद्ध गर्नेक्रममा सिग्देललाई सेती नदीले बगाएको भन्ने सूचनापछि वडा प्रहरी कार्यालय बगरले खोजी कार्य सुरु गरेको थियो । तत्कालै प्रहरीसँगै नेपाली सेना, सशस्त्र प्रहरी र प्रदेश प्रहरी गण पोखराको उद्धार टोलीले सिग्देलको खोजी गरेपनि उनी भेटिएका छैनन् । सिग्देलको खोजी कार्य जारी रहेको जिप्रका कास्कीका प्रहरी नायब उपरीक्षक एवं प्रवक्ता श्रवणकुमार विक बताउँछन् । उक्त समयमा सोही स्थानमा रहेका प्रत्यक्षदर्शीका अनुसार श्राद्धकाक्रममा पितृलाई तर्पण दिन सिग्देल नदीतर्फ लागेका थिए । त्यसपछि झन् नदीभित्र अघि बढेपछि उनलाई अघि नबढ्न र फर्कन भनिएको थियो । किनारबाट बोलाएको आवाजलाई बेवास्ता गर्दै उनी बिस्तारै उत्तरतर्फ बढ्दै गए । त्यसपछि नदीको सतह गहिरो भएको ठाउँमा पुगेपछि सिग्देलले आकाशतर्फ हेर्दै हात जोडेर नमस्ते गरी अलप भएको बताइएको छ । त्यसपश्चात् उनको खोजतलाश जारी छ ।