छैटौं संस्करणको पोखरा स्पोर्टस् अवार्ड २०७८ को आय व्यय सार्वजनिक गरिएको छ ।  नेपाल खेलकुद पत्रकार मञ्च गण्डकीले मंगलबार पोखरा रंगशालामा एक कार्यक्रम आयोजना गरेर आय व्यय सार्वजनिक गरेको हो ।  पोखरा स्पोर्टस् अवार्ड २०७८ मा कुल २२ लाख ९ हजार १ सय ६३ रुपैयाँ आम्दानी भएको मञ्चकी कोषाध्यक्ष एवं आर्थिक व्यवस्थापन उपसमिति संयोजक कविता घर्ती मगरले जानकारी दिईन् । १८ लाख ३४ हजार २ सय ८७ रुपैयाँ खर्च भएर कुल ३ लाख ७४ हजार ८ सय ७६ रुपैयाँ बचत भएको उनले बताइन् । अझै विभिन्न व्यापारिक प्रतिष्ठान तथा व्यक्तिबाट २ लाख ३९ हजार रुपैयाँ संकलन हुने क्रममा रहेको तथा सो मध्ये १ लाख ३ हजार  १ सय २३ रुपैयाँ भुक्तानि गर्न बाँकी रहेका उनले खुलाइन् । मञ्च गण्डकीका अध्यक्ष दीननाथ बरालको अध्यक्षतामा भएको कार्यक्रममा निवर्तमान अध्यक्ष एवं सल्लाहकार एकराज गिरी, नेपाल पत्रकार महासंघ कास्कीका कार्यबहाक अध्यक्ष रामप्रसाद तिमिल्सिना, जिल्ला खेलकुद विकास समितिका कार्यालय प्रमुख प्रकाश बराल, मञ्चका उपाध्यक्ष सुरज श्रेष्ठ, महासचिव राजाराम पौडेल, सचिव शशी कुमार पौडेल र कोषाध्यक्ष कविता घर्तीमगरले बोलेका थिए ।  मञ्चले २०७२ सालदेखि पोखरामा निरन्तर स्पोर्टस् अवार्ड कार्यक्रम गर्दै आएको छ । छैटौं सस्करणको अवार्ड कार्यक्रममा वर्ष पुरुष/महिला खेलाडी घोषित भर्ई प्रदिप खड्का र अरुणा शाहीले एक-एक थान ईलेक्ट्रिक स्कुटर प्राप्त गरेका थिए । लाइफटाइम अचिभमेन्ट अवार्डबाट पूर्व राष्ट्रिय बक्सिङ खेलाडी गणेश बहादुर भट्टराईलाई सम्मान गरिएको थियो ।  यस्तै वर्ष उत्कृष्ट उदीयमान खेलाडी विधामा टेनिसका दर्शिल श्रेष्ठ, वर्ष उत्कृष्ट प्रशिक्षकमा टेनिसका निरज थापा, वर्ष उत्कृष्ट खेल संघबाट तेक्वान्दो संघ गण्डकी प्रदेश र वर्ष उत्कृष्ट खेल पत्रकारको अवार्ड कान्तिपुरकर्मीले दीपक परियारले प्राप्त गरेका  थिए ।   अवार्ड कार्यक्रममा गण्डकी प्रदेश सरकार, पोखरा महानगरपालिका, एम ए कस्ट्रक्सन प्रालि, सहारा क्लब पोखरा, नेपाल भूतपुर्व खेलाडी मञ्च, तमु धिं युके, पोखरा रामबजार निवासी स्व। सेनानी हेमबहादुर पुनको स्मृतिमा परिवारजनको सहयोग, पोखरेली मञ्च युके, निसीखोला गाउँपालिका बाग्लुङ, चिःिलबार एण्ड रेष्टुरेन्ट, टाइगर गुप्र अफ पोखरा, फिस्टेल हस्पिटल, युनाइटेड क्लब, अमेरिकाबाट सरिता गुरुङ, पूर्व अध्यक्ष मोहन घले, पूर्व अध्यक्ष प्रेमनारायण न्यौपाने, पोखरा पर्यटन परिषद्, पोखरा यूनाइटेड क्लव, हिमालयन क्लव लामाचौर, नवआर्दश सामुदायिक विकास समाज, लामाचौर, एन्फा कास्की, व्याडमिन्टन संघ कास्की, सिर्जना विकास केन्द्र, मनकामना पेट्रोलपम्प, सितलज्योती युवा क्लब, लाइफकेयर डाईग्नोस्टिक्स एण्ड रिर्सच सेन्टर, कास्की जिल्ला टेनिस संघ, नेपाल मुवाथाई केन्द्रिय उपाध्यक्ष दीपक गोदार, नेपाल क्यूकोसिन कान कराते संघ, नेपाल हवाई खेलकुद संस्था (ना), सुनगाभा न्युज, सिटीवान टेलिभिजन, परिचय एड्भर्टाइजिङ, सिटीजन फर्निचर, साइमन पार्टी प्यालेस, वल्डलिंक, स्टेशन गैह्रापाटन, गण्डकी एण्ड धौलागिरी सप्लायर्स प्रालि, वल्र्ड लिंक, होटल पौवा लेकसाइड, लगायतले सहयोग गरेको मञ्चले जनाएको छ ।    कार्यक्रमलाई भब्यताका साथ सम्पन्न गर्न तन, मन र धनसहित विभिन्न तवरले सहयोग गर्नुहुने सम्पूर्ण सहयोगी मनहरुप्रति मञ्चले आभार व्यक्त गरेको छ । मञ्च समग्र खेल क्षेत्रको प्रर्वद्धन, खेलाडीहरुलाई हौसला तथा खेलकुद पत्रकारहरु एकीकृत भई अघि बढ्ने ध्ययेका साथ आजभन्दा झण्डै २२ वर्षअघि स्थापना भएको थियो ।

कास्की । पोखरा महानगरपालिका–१ बगरका ‘फ्रेन्सी’ व्यवसायी बलराम आचार्यलाई शनिबार दिउँसो परिचित व्यक्ति रमेश बञ्जाराको फेसबुक म्यासेन्जर कल आयो । ती परिचितले सञ्चो विसञ्चो सोधपुछ गरी नम्बर हराएकाले पुनः मोबाइल नम्बर पठाउन आग्रह गरे ।      यसपछि मोबाइलमा आफूले एउटा लिङ्क पठाएकाले सोको कोड दिन आग्रह गरेपछि व्यवसायी आचार्यले चिनजानको साथीले भनेपछि तुरुन्तै पठाइदिनुभयो । कुराकानीकै क्रममा मोबाइल बैंकिङ एप्स छ वा छैन ? इसेवा चलाउनुहुन्छ कि हुँदैन भनेपछि उहाँले आफ्नो इसेवामा हाल पैसा नभएको जवाफ फर्काउनुभयो ।     सोको एक घण्टापछि आचार्यलाई काठमाडौँका एक साथीले मैले पठाइदिएको रु २५ हजार पाउनुभयो भनेर भन्नासाथ उहाँ झसङ्ग हुनुभयो । यसबीचमा आचार्यले कसैसँग पनि पैसा माग्नुभएको थिएन । साथीले आफ्नो म्यासेन्जरबाट अनुरोध गरेपछि पैसा पठाइएको बताएपछि उहाँ आफूलाई प्रयोग गरेर कसैले साथीलाई ठगेको निचोडमा पुग्नुभयो । मोबाइलमा आएको कोड पठाएलगत्तै आफ्नो फेसबुक नियन्त्रणमा लिएर म्यासेन्जरबाट विभिन्न व्यक्तिसँग पैसा माग गरिएको आचार्यले बताउनुभयो ।      उहाँले भन्नुभयो, “मोबाइलमा आएको लिङ्कको कोड दिएलगत्तै मेरो फेसबुक अकाउण्ट ह्याक गरी धेरै जनासँग पैसा मागिएको रहेछ । पछि साथीहरूले फोन गरेर पैसा पठाइदिएको छु भनेपछि मात्र ठगी गरिएको थाहा पाएँ ।” आफन्त तथा चिनजानका व्यक्ति तीन जनाबाट रु ६५ हजार ठगी भएको उजुरी लिएर आचार्य आइतबार जिल्ला प्रहरी कार्यालयमा पुग्नुभएको थियो ।      उहाँ मात्र होइन, शनिबार मात्र पोखरामा एकैदिन छ जना बढी व्यक्ति फेसबुक आइडी ह्याक गरेर ठगिएको निवेदन लिएर प्रहरीकहाँ पुग्नुभएको थियो । पोखरा–१८ सराङकोटका सुजन भण्डारीको अवस्था पनि उस्तै थियो । आफ्नो काका नाता पर्ने चेतनाथ भण्डारीको फेसबुक आइडीबाट शनिबार राति ११ बजेतिर इसेवाको पासवर्ड पठाउन भनेपछि उहाँले आफ्नै काकाले भनेपछि विश्वास गरेर दिनुभयो तर काकाको फेसबुक आइडी ह्याक गरिएको उहाँले भोलिपल्ट बिहान मात्र थाहा पाउनुभयो ।     भण्डारीले इसेवाको पासवर्ड दिएपछि उहाँको नम्बरमा विभिन्न व्यक्तिबाट रु एक लाख जम्मा भएको र लगत्तै सो रकम अन्यत्र पठाइएको पाइएको छ । आफन्त, चिनेजानेका व्यक्तिबाट फेसबुक म्यासेन्जरमा अनुरोध भएका आधारमा विश्वासमा परेर रकम पठाउने ठगिने क्रम पोखरामा बढेको हो । यसरी ठगिनेमा सर्वसाधारणमात्र होइन, जनप्रतिनिधि, व्यवसायी, सञ्चारकर्मीलगायत समाजका शिक्षित भनिएका व्यक्तिसमेत परेका छन् । विश्वासका आधारमा बुझ्दै नबुझी पैसा दिँदा ठगिने क्रम बढ्दो छ ।      जिल्ला प्रहरी कार्यालयका प्रवक्ता एवं प्रहरी नायब उपरीक्षक सुन्दर तिवारीले साइबर अपराधका घटना सचेतनाको अभावमा बढ्दै गएको बताउनुभयो । प्रविधि र सुविधाको विकाससँगै आर्थिक प्रलोभन र सामाजिक सञ्जालको प्रयोग गरेर ठगी गर्ने क्रम बढेकाले उपहारको प्रलोभनमा खाता नम्बर, नागरिकता नम्बर, जन्ममिति, राहदानी नम्बर वा सवारी चालक अनुमतिपत्रको नम्बरजस्ता विवरण अरूलाई उपलब्ध गराउन नहुने उहाँको भनाइ छ ।     उहाँले भन्नुभयो, “फेसबुक ह्याक गरेर साथीभाइलाई पैसा पठाउन भन्ने र सो पैसा अन्यत्र डाइर्भट गरेर छिमेकी मुलुकलगायतबाट निकाल्ने गरेको पाइएको छ । कसैलाई पैसा पठाउनुभन्दा अघि एकपटक फोन गरेर निश्चित हुनुपर्दछ । फेसबुक, भाइबर, म्यासेन्जरमा आग्रह गरेका आधारमा पैसा दिएका ठगिनुभएको छ ।”     साइबर अपराधका घटनाबाट जोगिन व्यक्ति आफैँ सचेत बन्नुपर्ने उहाँले बताउनुभयो । प्रनाउ तिवारीले भन्नुभयो “आफ्ना व्यक्तिगत विवरण, बैंक वित्तीय संस्था र डिजिटल माध्यमका अकाउण्ट र पिन, कोडलगायत विवरण सुरक्षित राख्नुपर्छ ।”     ठगी गर्नेले निरक्षर र ज्यालामजदुरी गर्ने व्यक्तिका विवरणका आधारमा नक्कली बैंक खाता र इसेवालगायतका आइडी खोल्ने र जो त्यस्ता घटनामा संलग्न हुन सक्दैनन् उनीहरूका खातामा पैसा गएको देखिने गरेकाले अनुसन्धान जटिल बन्ने गरेको प्रहरीको भनाइ छ ।     जिल्ला प्रहरी कार्यालयमा गत आर्थिक वर्षमा साइबर अपराधका दुई सय ९७ उजुरी परेका थिए । यसमा पुरुष एक सय २७ र महिला एक सय ७० ठगिएको उजुरी छ । त्यसैगरी गत साउन महिनामा मात्र २९ उजुरी परेका छन् । अनलाइनबाट ठगीका ३३, गाली बेइज्जत र अश्लिल कुराका ३८, फेक आइडी ९६ र सामाजिक सञ्जाल ह्याक गरेर ठगी गरिएका एक सय २६ उजुरी रहेको जिल्ला प्रहरी कार्यालयले जनाएको छ । 

कास्की:  देशको दूरदराजमा रहेका विद्यालयमा पढाई सकिएर परीक्षा हुनलाग्दा पनि विद्यार्थीले पाठ्यपुस्तक नपाएको समाचार बाराम्बार सुनिँदै आइएको छ ।    तर नेपालकै दोस्रो ठुलो आंगिक कलेजका रुपमा परिचित पृथ्वीनारायण क्याम्पसमा अध्ययनरत विद्यार्थीहरुले पनि त्यस्तै समस्या भोगिरहेका छन् भन्ने सुन्दा अनौठो र अपत्यारिलो लाग्न सक्छ । तर वास्तविकता यही हो ।    २५० रोपनी क्षेत्रफलमा फैलिएको क्याम्पसमा १२ हजार बढी विद्यार्थी अध्ययनरत छन् । प्राध्यापक र शिक्षकहरुको संख्या ६ सय बढी छ ।   क्याम्पसको पुस्तकालय भवन देख्दा त्यहाँ कुन पुस्तक नपाइएला र ! भन्न सकिन्छ । तर ४ वर्षे स्नातकतहको पठनपाठन सुरु भएपछि अधिकांश विषयका पाठ्यपुस्तक हालसम्म पाइएको छैन ।    पाठ्पुस्तक नपाइँदा विद्यार्थीहरु अलपत्र छन् । केही विद्यार्थी  भर्ना भएको महिना पनि बितेको छैन । नयाँ शैक्षिकसत्रबाट अध्यनरत  विद्यार्थीहरु पनि समस्यामा छन् । धेरै विषयको कोर्स सकिएको छ, प्राध्यापकहरुले निरन्तररुपमा अध्यापन गराइरहेका छन्, तर पुस्ताकलयमा पाठ्यक्रमानुसारको किताब नपाइने र बजारमा नआउने समस्याले विद्यार्थीहरु आजित छन् ।      अब विद्यार्थीले के गर्ने होला त ? प्राध्यापकहरुलाई सोधे सजिलो जवाफ ‘प्रशासनमा जाउँ’, प्रशासन गयो ‘आउँदैछ, काम हुँदैछ, भइरहेको छ’ भन्ने जवाफ आउँछ । यस्तै समस्याहरुबाट आजित विद्यार्थीहरुको गुनासोलाई समेट्दै  अनेरास्ववियु पृथ्वीनारायण क्याम्पस कमिटीले क्याम्पस प्रशासन र विभागीय प्रमुखहरुसँग अन्तरक्रिया गरेको छ ।    मानविकी संकायका विद्यार्थीहरुसहित अनेरास्ववियु पृृथ्वीनारायण क्याम्पसका मानविकी संकायकै  उपाध्यक्ष अमृत अधिकारीको नेतृत्वमा अन्तरक्रिया भएकोे हो ।    अन्तरक्रियामा अनेरास्ववियुका अध्यक्ष विष्णु पोखरेलले विद्यार्थीका समस्यालाई प्रस्ट्याए । पुस्तकालयमा समयसापेक्ष र परिवर्तित पाठ्यपुस्तक हुनुपर्नेमा पोखरलले जोड दिए । उनले भने, ‘अब हामी आधुनिकीकरणमा लागिसकेका छौँ, विद्यार्थीहरुले पाठ्यक्रमको निम्ति  लाग्ने ‘फि’ बुझाईसकेका छन् सो बापत विद्यार्थीहरुको संख्याको आधारमा पुस्तकतालयमा पाठ्यपुस्तक ल्याइनुपर्छ ।’   क्याम्पसको पुस्तकालय सिंहदरबार भन्दा कम छैन । विशाल क्षेत्रमा फैलिएको भवनको दुबै तलामा पुस्तकले भरिभराउ छ । छानी–छानी पुस्तक पढ्न सकिन्छ । ईतिहासदेखि वर्तमानसम्म, राजनीतिदेखि संस्कार र संस्कृतिसम्म ।  तर पाठ्यक्रम अनुसारको समयसापेक्ष पुस्तक भने पाउन कठिन छ ।    केहि समय यता पुस्तकालयमा नयाँ पाठ्यक्रमको पुस्तक आउन सकेको छैन । यसैकारण पनि विद्यार्थीहरु पुरानै पुस्तक पढ्न बाध्य छन् । जसबाट उनीहरु परीक्षाको लागि चिन्तित छन् ।    ‘बजारमा गयो पुस्तक पाइँदैन, सरले भनेको भरमा र लेखाइदिएको भरमा मात्र विद्यार्थीले कसरी पढ्ने ?’ मानविकी संकायकी छात्रा समीक्षा पौडेलले दुखेसो पोखिन् ।    हो, हाल बजारमा पाठ्यपुस्तक पाउन कठिन भएको छ । ‘पाठ्यक्रमअनुसारको पुस्तक आएको छैन’ पुस्तक पसलेको जवाफ छ । यसैमा भुगोल, पत्रकारिता, इतिहास, राजनीतिशास्त्रको पुस्तक मगाउँदासमेत पाउन कठिन छ ।    बगर क्याम्पस गेट छेउ रहेको एडभान्स बुक एण्ड स्टेशनरीका सञ्चालक भन्छन् ‘पढ्ने विद्यार्थीहरु कम हुन्छन्, पुस्तक बिक्री हुँदैन, पुस्तक मात्र ल्याएर के गर्ने  ?’ पुस्तक कम मात्रामा छापिएकाले पनि पाउन कठिन हुने उनी बताउँछन् । ‘विद्यार्थीहरु समुहमा आएर मगाए हामी मगाउन सक्छौं’ उनी भन्छन् ।    ‘६० सालमा जन्मेको मान्छेले ६८ सालको पाठ्यपुस्तक पढ्न परेको छ  अलि गाह्रो पनि लाग्यो, ल अलि पछि नयाँ पाठ्यक्रमको पुस्तक आयो खुशी भइयो, परीक्षामा राम्रै नम्बर आउने भयो’ मानविकी संकायका अमन मगर भन्छन् ‘तर समस्या त निश्चित पाठ्यक्रमअनुसारको पुस्तक नै रहेनछ, अब के गर्ने होला ? ’      यसैबीच, क्याम्पसका सहप्रध्यापक यादवराज उपाध्यायले विद्यार्थीलाई सान्त्वना दिँदै पाठ्यक्रम अनुसारको पुस्तक ल्याउने बताए ।  ‘बुधबारसम्ममा पुस्तकको सम्पूर्ण विवरण तयार पारि तपाईहरुबाटै एक विद्यार्थी लिएर हामी काठमाडौँ जानेछौ ।’ उनले भने ।   पाठ्यपुस्तककैबारेमा पुस्तकालय प्रमुख किशोर सुवेदीले प्रशासनको आदेशविना आफुले केही गर्न नसक्ने बताए । ‘क्याम्पस प्रशासनको आदेशविना मैले केही गर्न सक्दिन, हाल क्याम्पस प्रशासनले पुस्तक ल्याएकोे छैन ।’ उनले भने ।   अन्तरक्रियामा पाठ्यक्रमअनुसारको पुस्तक ल्याउने विद्यार्थी र शिक्षकबीच सम्झौता भएको छ । तर निर्धारित समयमा क्याम्पस प्रशासनले विद्यार्थीहरुलाई पाठ्यपुस्तक उपलब्ध गराउँला ? त्यो भने हेर्न बाँकी छ । 

  रेवान पोखराको अध्यक्षमा नरेश भट्टराई निर्विरोध  चयन भएका छन्  ।     आज पोखरामा सम्पन्न भएको २८ औं वार्षिक साधारण सभा तथा १५ औ अधिवेशनले रेवानको नेतृत्वमा भट्टराईलाई सर्वसम्मत चयन गरेको हो ।    सो समितिको प्रथम उपाध्यक्षमा विश्वराज पौडेल, द्वितीय उपाध्यक्षमा बसन्त गौतम, महासचिवमा विकास भट्टराई, कोषाध्यक्षमा  रोशन जंग कार्की, सचिवमा भीस्मराज पौडेल, सह-कोषाध्यक्षमा बैभव पौडेललाई चयन भएका छन् ।    यसैगरि समितिको सदस्यहरुमा योगेश भट्टराई, लोक बहादुर गुरुङ, बिष्णु बानियाँ, लोकप्रसाद ढकाल र विरेन्द्र शेरचन चयन भएको नवनिर्वाचित अध्यक्ष भट्टराईले जानकारी दिए ।

पोखरा:  सामुदायिक रेडियो सराङ्कोटले १६ औँ वार्षिकोत्सवको अवसरमा ‘मिडिया कप’ फुुटसल  प्रतियोगिता आयोजना  गर्ने भएको छ ।   पोखरामा केन्द्रिय कार्यालय रहेको रेडियो सराङकोटको वार्षिकोत्सवको अवसरमा आगामी आसेज ७ र ८ गते मिडिया फुटसल आयोजना गरिने आज (बिहीबार) पत्रकार सम्मेलन गरि जानकारी दिइएको हो ।    कार्यक्रम संयोजक युवराज भण्डारीले दुई दिन सञ्चालन हुने प्रतियोगिताको विजेता टिमलाई शिल्ड, मेडल तथा प्रमाणपत्र प्रदान गरिने बताए । उनका अनुसार उपविजेता टिमले शिल्ड, मेडल तथा प्रमाणपत्रसहित २५ हजार रुपैयाँ प्राप्त गर्नेछ ।    उनले प्रतियोगितामा विधागत पुरस्कारकोसमेत व्यवस्था गरिएको जानकारी दिए ।    ‘कास्कीमा आवद्ध संचार माध्यममा क्रियाशिल संचारकर्मी तथा पत्रकारहरुले मात्र खेल्न पाउने गरि मिडिया कप फुुटसल प्रतियोगिता आयोजना गरेका हौँ, उनले भने,‘ गैर पत्रकार समावेश भए टिमलाई रद्द गर्नेछौँ रेडियो अनलाइन तथा टेलिभिजनमा कार्यरत कर्मचारी तथा पत्रकार मात्र खेल्न पाउने छ ।’   संयोजक भण्डारीका अनुसार अनलाइनको हकमा २ वटा मिडिया मर्ज गरेर खेलमा सहभागी हुन पाउँनेछन् । उनले उक्त प्रतियोगितामा करिब २५ टिमको सहभागिता रहने जानकारी दिएका थिए ।   वि.स. २०६३ साल असोजमा सराङकोट बहुुउद्धेश्यीय सहकारी संस्थादारा स्थापित रेडियो सराङकोटले असोज ६ गते वार्षिकोत्सव मनाउँनेछ ।   रेडियोले भदौ ७ गते कास्कीमा क्रियाशिल  महिला पत्रकारलक्षित तीज प्रगियोगिता , रक्तदान तथा सरसफाई कार्यक्रम आयोजना गर्ने आयोजकले जनाएको छ ।

पोखरा:  पोखराबाट सञ्चालनमा रहेको नीतिप्रेस मिडिया प्रालिले तीजको आवसरमा वाइयुके सुुपरमार्केटमा तीजगीत प्रतियोगिता आयोजना गर्ने भएको छ ।     ‘कला संस्कृतिको संरक्षण गरौं, पर्यटन प्रवद्र्धन गरौं’ भन्ने नारासहित आगामी भदौ ११ गते ‘वाइयुके सुुपरमार्केट तीजगीत प्रतियोगिता–२०७९’ आयोजना गरिने पोखरामा आयोजित पत्रकार सम्मेलनमार्फत जानकारी दिइएको हो ।   कार्यक्रम संयोजक गणेश लम्सालका अनुसार प्रतियोगीताको विजेता समुहले नगद रु ३० हजार प्राप्त गर्नेछ भने उपविजेता समुहले २० हजार हात पार्नेछ ।    यसैगरि सान्त्वना स्थान हाँसिल गर्ने समुहले १० हजार प्राप्त गर्नेछन् । प्रतियोगितामा सहभागी हुुन् १ हजार शुुल्क तोकिएको आयोजक संस्थाका कार्यकारी निर्देशक माधव पोखरेले बताए । उनका अनुसार शिक्षा, पर्यटन तथा कलासंस्कृतिमा तीजगीत प्रतियोगिता सञ्चालन हुनेछ । भने करिब ३० समुहले सहभागिता जनाउनेछ ।   प्रतियोगिता सम्पन्न गर्न अनुमानित ३ लाख ७८ हजार खर्च लाग्ने आयोजकले जनाएको छ ।   

पोखरा:  नेपाल प्रहरीको मातहतमा रहेका विभिन्न प्रहरीहरुले गर्ने साझा काम भनेको सुरक्षा दिने र अपराध रोक्ने हो ।   शान्ति सुव्यवस्था तथा अमनचयन कायम गर्ने नेपाल प्रहरीको दैनिकी नै हो । नेपाल प्रहरीकै मातहतमा रहेको पर्यटक प्रहरीपनि त्यही नै गर्छ । पर्यटकीय गतिविधि चलायमान हुने क्षेत्रमा सिमित सँख्यामा परिचालित हुदैं आएका छन् ।  पोखरा पनि पर्यटकीय गन्तव्य हो । यहाँ पनि जिल्ला प्रहरी कार्यालय कास्कीको मातहतमा पर्यटक प्रहरी परिचालित छ । जसले पर्यटकहरूको सुरक्षाका लागि काम गर्दै आएको  छ ।    संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उड्डयन मन्त्रालयअन्तर्गत रहेको पर्यटक प्रहरीले नेपालमा भ्रमण गर्न आउने पर्यटकहरूको सुरक्षा विषयमा काम गर्दै आएको छ ।    वि.सं २०३५ माघ १२ गते स्थापना भएको पर्यटक प्रहरीको लागि छुट्टै भर्ना भने लिइदैँन । नेपाल प्रहरीबाटै पर्यटक प्रहरीमा दरबन्दी थमाइन्छ ।    अहिले कास्की जिल्लामा पर्यटक प्रहरीको दरबन्दी ३७ जनाको छ । तर यतिबेला २५ जना मात्रै कार्यरत छन् । १२ वटा दरबन्दी रिक्त रहेको पर्यटक प्रहरी नायव निरिक्षक रविन पाण्डेले बताए ।  दरबन्दीसमेत पूर्ण नभएको पर्यटक प्रहरीसँग आवश्यक स्रोत तथा साधन समेत नभएको उनको गुनासो छ ।    पाण्डेका अनुसार पर्यटक प्रहरीसँग पोखरामा अहिले १ वटा भ्यान र १ वटा मोटरसाइकल छ भने विभिन्न संघसंस्थाले दिएको ३ वटा पुराना साइकल छन् । ‘कार्यालयमा एउटा मात्रै कम्युुटर छ सबै काम त्यही देखि हुुन्छ, प्रहरी निरीक्षक पाण्डेले भने, ‘केही दिन अगाडी पर्यटन बोर्डले नयाँ कम्युुटर दिएको छ जसोतसो काम गरिराखेका छौं ।’   छैन आफ्नै भवन   कर्मचारीको दरबन्दी पुरा नहुनु, आवश्यक स्रोत तथा सवारी साधन नहुनु, कम्प्युटर यथेष्ट नहुन मात्रै पर्यटक प्रहरीको समस्या होइन । पर्यटक प्रहरीको आफ्नै भवन नहुनु मुख्य पीडादायी विषय हो ।   उनीहरु अस्थायी टहरामा गर्जाे टारिरहेका छन् । कास्कीको पर्यटक प्रहरीको दयनीय अवस्था देख्दा पर्यटक प्रहरीलाई नै सुरक्षा दिनुपर्ने देखिन्छ । त्यसैले पर्यटक प्रहरी कास्कीको आफ्नै भवन नहुँदा कार्यसम्पादनमा समस्या भएको पर्यटन प्रहरी नायव निरिक्षक पाण्डेको गुनासो छ ।    नेपाल पर्यटन वोर्डको कार्यालय नजिक रहेको पर्यटन प्रहरीको टहरोले पर्यटक प्रहरीको कार्यशैलीलाई गिज्जाइरहेको छ । तर पनि सिमित स्रोत र साधनकै भरमा पनि तदारुपताकासाथ आफुहरु खटिदै आएको पाण्डेले बताए । ‘भवन सानो हुँदा कार्यसम्पादनमा समस्या हुन्छ नै हाम्रो मात्र हैन कतिपय कार्यालयहरुको पनि हालत यस्तै छ, अहिले सम्म चलिरहेको छ,  उनले भने, ‘जतिसक्दो हामीले साँघुरो कोठाबाटै नागरिकलाई सेवा दिइरहेका छौं ।’  उनका अनुसार पोखरामा २०, घान्द्रुकमा १, बिरेठाटीमा २ र धम्पुसमा २ जना गरी पर्यटकीय स्थलहरुमा २५ जना पर्यटक प्रहरी कार्यरत छन् । पोखरामा कार्यरत २० जनाले पोखराको लेकसाइड लगायतका विभिन्न पर्यटकीय क्षेत्रलाई हेर्नुपर्छ ।   ३६ पर्यटकको उजुरी    पर्यटन प्रहरी कार्यालय पोखरामा चालु आर्थिक वर्ष २०७८/०७९ वर्षमा ३६ वटा उजुरी दर्ता भएका छन् ।    पर्यटन प्रहरी नायब निरिक्षक पाण्डेका अनुसार पासपोर्ट हराएका ५ र विभिन्न सामान तथा मोबाइल हराएका १९ वटा उजुरी दर्ता भएका हुन् । ‘विदेशी पर्यटकहरु नेपाल घुम्न आउँदा कुनै समस्या पर्दा नेपाल प्रहरी होइन पर्यटक   प्रहरीलाई खबर आउँछ त्यसैले समस्या आउँदा जिल्ला प्रहरी प्रहरी कार्यालयसँग सहकार्य गरेर काम गर्छाै, उनले भने ।   उनले प्राय पर्यटकले मोबाइल हराएको उजुरी दिने गरेको बताए । ‘ट्रेकिङमा जादाँ मोबाइल हराएको उजुरी आउँछm उनले भने, ‘कसैले भेटाएको भए फिर्ता दिन्छौ नत्र उनीहरुले सबै सामानको वीमा गर्ने भएकाले त्यसको सहजिकरणको लागि काम गछौं ।’   पर्यटक प्रहरीका अनुसार सामान हराएको, चोरी भएको वा कसैले अभद्र व्यवहार गरेका उजुरी दर्ता हुने गरेको छ ।    आर्थिक वर्षमा पासपोर्टको म्याद सकिएर लुकीछिपी बस्दै आएको ४ विदेशी नागरिकहरुलाई अध्यागन विभागमा बुझाइएको उनले जानकारी दिए ।  ‘सबै धनी पर्यटक आउँछन् भन्ने छैन कोही मध्यम वर्गका पनि आउँछन् आर्थिकका कारण कोही भिषा सकिएर पनि लुकेर बसेको पाइन्छ यो अवस्थामा आफ्नै खर्चमा समेत उनीहरुलाई सहयोग गर्नुुपर्छ ।’ प्रहरी नायव निरीक्षक पाण्डेले भने ।   के गर्छ पर्यटक प्रहरी?   पर्यटक प्रहरीले पर्यटकीय स्थलहरूमा गस्ती र पेट्रोलिङ गर्ने, पर्यटकको लागि आवश्यक सूचना दिने, सूचना आदान–प्रदान गर्ने, पर्यटकहरूबाट आएको उजुरी, निवेदनउपर छानबिन र कारबाही गर्ने र गराउने काम गर्दै आएको छ ।   यसैगरि इजाजतविना गाइड कार्य गर्नेहरूमाथि नियन्त्रण तथा कारवाही गर्ने, फौजदारी अपराध सम्बन्धमा सम्बन्धित दूतावासहरूसँग सम्पर्क राखी स्थानीय प्रहरीमार्फत आवश्यक कारवाही गर्ने, पर्यटकीय स्थलहरूमा पर्यटकको सुरक्षाको व्यवस्था मिलाउने गर्छ ।   होटल तथा ट्राभल, ट्रेकिङ र याफ्टिङ एजेन्सीहरूमा निरीक्षण, समझदारी र आवश्यक कारवाही गर्ने एवं अध्ययन गरी प्रतिवेदन तयार पार्ने, समस्यामा परेका पर्यटकलाई सहयोग गर्ने गर्दै आएको छ ।    पर्यटकीय क्षेत्रमा कुनै पनि अभद्र व्यवहार, अश्लील तथा अवाञ्छित काम गर्ने व्यक्तिलाई नियन्त्रणमा लिई कारबाहीको लागि पठाउने लगायतका काम पर्यटक प्रहरीले गर्दछ । पर्यटकीय क्षेत्रमा कुनै पनि अभद्र व्यवहार, अश्लील तथा अवाञ्छित काम गर्ने व्यक्तिलाई नियन्त्रणमा लिई कारवाहीको लागि पठाउने लगायतका काम पर्यटक प्रहरीले गर्दछ ।   पर्यटकलाई कुनै समस्या पर्दा वा कसैले पर्यटक समस्यामा परेको देखेमा ११४४ मा फोन गर्न सकिने पर्यटक प्रहरीले जनाएको छ ।  

पोखराः गण्डकी प्रदेश सरकारले यस आर्थिक वर्षमा अत्यधिक कर वृद्धि गरी नागरिकलाई शोषण गरेको भन्दै विरोधस्वरुप अभियानकर्मीहरुले भदौ १ गते विरोध कार्यक्रम आयोजना गरेका छन् ।    विभिन्न शीर्षकमा बढाइएको करले जनताको ढाड भाँच्ने काम भएको भन्दै अभियानकर्मी र नागरिक समाज सरकारको निर्णयविरुद्ध धर्ना बस्ने तयारी गरिरहेको छ । आगामी १ गते पोखराको शहीदचोकमा साढे १० बजे धर्ना बस्ने कार्यक्रम रहेको छ ।    धर्नाको आयोजना नागरिक समाज कास्की र वातावरण संरक्षणकालागि महाअभियान कास्कीले गरेको हो । धर्नाबारे जानकारी दिँदै अभियानकर्मी लोकदर्शन कोइरालाले आफ्नै सम्पत्ति बाँडफाँड गर्दापनि उच्च कर बुझाउनुपर्ने भन्दैै आक्रोश व्यक्त गरे ।    ‘जनताबाट कर उठाएर सरकार मन्दिर निर्माण समिति, आमा समूहलाई पैसा दिँदैछ’ अभियानकर्मी कोइराला भन्छन् ‘त्यहाँबाट भोट आउँछ, नेता त्यतै पैसा बाँड्न लागिपर्छन् ।’ आफु र अभियानकर्मीहरु धर्म विरोधी नभएको भन्दै उनले गण्डकीमै गतिलो क्यान्सर, मुटु अस्पताल बनाउन आवश्यक भएको उल्लेख गरे ।    पछिल्लो बजेटमा सरकार बाउँ–बाजेको नाममा ट्रष्ट बनाएर रकम विनियाजन गर्ने घृणित खेलमा लागेकोप्रति नागरिक समाज र वातावरण अभियानकर्मीहरुको विरोध रहेको उनले सुनाए । ‘नेताहरु चुनाव र भोट केन्द्रित भए’ कोइरालाको गुनासो छ ।      यसैअनुरुप अभियानकर्मीहरुले भेला भई सरकारको विरोधस्वरुप धर्ना कस्ने तयारी गरेका हुन् । भदौ १ गते शहीदचोकमा आयोजना हुने धर्नामा आम पोखरेलीलगायत सम्पूर्णलाई सहभागी भई ऐक्यबद्धता जनाइदिन पनि उनले आग्रह गरका छन् ।    कोइरालाले भने ‘आउनुहोस्, सँगै बोलौ, विरोध गरौं, सरकार आफै मोटाउन बढाइएको करको विरोध गरौं ।’  

पोखराः   लामा अमृत फाउण्डेशन घान्द्रुकद्धारा निर्माण गरेको घान्द्रुकको (कोँड नाश) वृत्तचित्र पोखरामा प्रदर्शन भएको छ ।     ब्रेजमेश्रो फिल्म प्रोडक्शन घान्द्रुकको ब्यानरमा निर्मित वृत्तचित्र आज (शनिबार) पोखरा महानगरपालिका १० स्थित भमरकोट पार्टी प्यालेसमा  विशेष प्रदर्शन गरिएको हो ।   उक्त वृत्तचित्र प्रर्दशनको उद्घाटन गण्डकी प्रदेशका निवर्तमान आर्थिक मामिला तथा योजनामन्त्री किरण गुरुङले गरे ।   सो अवसरमा बोल्दै गुरुङले विश्वका पर्यटकको पहिलो रोजाइमा घान्द्रुक पर्ने बताउदै पछिल्लो समय घान्द्रुकको परिचय फराकिलो भएको बताए । ‘यस गाउँको पर्यटकीय महत्व र साँस्कृतिक महत्व लगायत विभिन्न महत्वहरु जुन छ हामीले वर्णन गरिरहन पर्दैन, उनले भने, ‘त्यो सबै यो वृत्तचित्रमा समेतिएको छ । त्यसैले पनि घान्दु्रक साँच्चिकैको पर्यटकीय गुरुङ गाउँको रुपमा लोकप्रिय बनेको छ ।’   उनले घान्द्रुकको लोकप्रियतालाई अझ उक्त वृत्तचित्रले थप प्रष्ट्याएको उल्लेख गरे । ‘यो वृत्तचित्रको घान्द्रुकको लोकप्रियता र पर्यटकीय महत्व तथा साँस्कृतिक महत्वलाई थप प्रष्ट पारेको छ ।’ अर्थमन्त्री गुरुङले भने ।   उनले आफु पहिलोपटक २०३६ सालमा घान्द्रुक पुगको स्मरण गर्दै अहिलेसम्मको विकासको बारेमा बुझ्न उत्सुकता लागेकै कारण वृत्तचित्र हेर्न आइपुगेको बताए ।  ‘म पहिलो पटक ३६ सालमा घान्द्रुक पुगेको थिए । र राजनैनिक कार्यक्रमकै लागि धेरै पहिले दोस्रो पटक पनि पुगेको थिए । यो वृत्तचित्रको पोस्टर देखेपछि हेर्न इच्छा लागेको थियो, उनले भने, ‘त्यसैले पहिलेको घान्द्रुक र अहिलेको घान्द्रुकमा के भिन्नता रहेछ भन्ने उत्सुकता लागेर हेर्न आएको हुँ ।’ उक्त प्रर्दशनमा गण्डकी प्रदेश सभा सदस्य इन्द्रधारा विष्ट, मिन प्रसाद गुरुङ, घान्द्रुकका स्थानीय बासिन्दाहरू, कलाकार, समाजसेवी तथा व्यवसायीहरुको  सहभागिता रहेको वृत्तचित्र निर्माता लामा अमृत फाउण्डेशन घान्द्रुकका संस्थापक अमृत गुरुङले जानकारी दिए ।    उनका अनुसार फाउण्डेशनले निर्माण गरेको उक्त वृत्तचित्रमा सन्तोष कोन्मेको निर्देशन, जितेश प्रधान र युनिश गुरुङको लेखन, शिव मुखियाको संगीत र सञ्जय मल्लको आवाजले सिँगारिएको छ । भने बार डिजिटल पोखरामा रेकर्ड गरिएको हो । उक्त वृत्तचित्रमा पर्यटकीय क्षेत्र घान्द्रुक गाउँ तथा आसपासको प्राकृतिक सौन्दर्यता, तमु समुदायसँग सम्बन्धित संस्कृति, भाषा, कला, धर्म तथा संस्कृतिलाई चित्रण गरिएको छ । साथै सो क्षेत्रका बासिन्दाको दैनिकीको बारेमा समेत समावेश गरिएको छ ।    घान्द्रुक गाउँमै पहिलो पटक प्रदर्शन गरि औपचारिक सुरुवात गरेको वृत्तचित्रलाई पोखरासँगै देशका अन्य मुख्य शहरहरु काठमाडौँ तथा चितवन लगायतका स्थानमा प्रर्दशन गर्ने तयारी रहेको फाउण्डेशनका संस्थापक लामा गुरुङले बताए ।   उनका अनुसार उक्त वृत्तचित्रलाई विदेशमासमेत  प्रर्दशन गरिने तयारी थालिएको छ ।